Massachusetts Üniversitesi’nden (MIT) Prof. Dr. Daron Acemoğlu, Türkiye için en kötü senaryonun önümüzdeki 15 yılda, önceki 15 yılda ve 1990’larda olduğu gibi devam etmesi olduğuna dikkat çekti.
Cumhuriyet’ten Şehirban Kıraç’ın haberine göre, Mali Müşavirler Vakfı tarafından düzenlenen “Yakın Gelecekte Dünya ve Türkiye” konulu panelde konuşan Acemoğlu, bu konuda şunların altını çizdi: “Önümüzdeki fırsat penceresi 15 yıl. Türkiye 15 yıl sonra uyanırsa çok geç olacak. O zamanı da boşa harcarsa çok trajik bir şey olur. Verimliliğin yüksek olmadığı, demokrasinin güçlenmediği, ekonominin istikrarsız olduğu bir sistem.”
‘BÜYÜK SORUN OLUŞTURUYOR’
Acemoğlu’nun diğer tespitleri ise şöyle:
- Türkiye’nin acil sorunlarını kısa vadede çözmesi gerekiyor. Enflasyon çok büyük bir sorun. Enflasyon daha da yükselebilir.
- Banka bilançolarını ayarlamak için fonlara ihtiyaç vardır. Seçim ekonomisiyle artan bütçe açığının kapatılması şartıdır.
- Önümüzdeki yıllarda Türkiye’nin yüksek enflasyondan kurtulması mümkün değil. Enflasyon çıktıktan sonra düşürmek dert. İşsizliği artırmadan bunu çözmek mümkün değil. Enflasyonu bir anda yüzde 5’e düşürürseniz bunun ciddi maliyetleri olur.
- 2001 krizinin nedeni Türkiye’deki bankacılık kriziydi. Şu anda Türkiye’de batık krediler hakkında doğru ve dürüst bilgi bulunmamaktadır. Benim sorunum banka bilançolarında büyük bir sorun var ve bunun boyutunu bilmiyorlar.
- Türkiye’nin yabancı yatırımcılara güven veren bir çizgi çizmesi gerekiyor.
- Türkiye orta vadede kaliteli büyümeye geçmeli ve verimliliğe odaklanmalıdır. Şu anda kurumların durumu çok kötü. Bunlar iyileştirilmeden Türkiye’nin kaliteli büyümeyi yakalaması çok zor.
- Ülkenin teknolojiye daha yatkın, bilime saygı duyan ve sorgulayan bir gençlik yetiştirmesi şart.
‘MERKEZ DÖNÜYOR’
Johns Hopkins Üniversitesi’nden Profesör Dr. Steve Hanke de Türkiye’deki sorunların hepsinin kurumsal olduğunu belirterek, “Buradaki ihtiyaç siyasetçileri deli gömleğine yönlendirmek. Menfaat açısından Türkiye için bir çıpa belirlememiz gerekiyor. Hem dolar hem de euro bir çıpa olabilir. Esnek bir bütçe kısıtlaması olabilir. Kurumların disipline edilmesi gerekiyor. Tüm siyasilere deli gömleği giydireceğiz” dedi.
Hanke şu yorumları paylaştı:
- Türkiye’nin kurumsal bir değişime ihtiyacı var, Ortodoks bir değişime değil. Merkez Bankası’ndaki lider değişiklikleri, kaç kişinin gelip gittiği konusunda benim bile başım dönüyor. Oyunun kurallarını değiştirmek gerekiyor, şahısları değil.
- Türkiye’de tasarruf kültürü yok. Borçtan borca gidiyorsunuz. Bütçe açıkları hükümetten geliyor.
- ABD enflasyon benzetmesi sona erdi. Ve ülkenin resesyona gireceğinden eminim. Bu Türkiye için iyi bir haber değil.
- Türkiye çok uygun fiyatlı bir gayrimenkul, büyük bir oyuncu. Kurumların uyumlu hale getirilmesi gerekiyor.
- Enflasyon küresel değil, yerel bir sorundur. Enflasyon yükselirse faiz oranları da onunla birlikte yükselir. Burada büyülü bir şey yok.
- 26 yıl Bulgaristan’da çalıştım ve orada enflasyonu düşürdük. Türkiye’de enflasyonsuz kura 30 gün içinde ulaşılabiliyor. Tam olarak Bulgaristan’ın yaptığı gibi yapılabilir.
